Kaedah Ulama Ahl al-Sunnah memahami Ayat-ayat Mutashābihāt dalam Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah: Suatu Analisis Perbandingan

Methodologies of The Ahl Sunnah's Scholars in Understand Mutashabihat Verses According to Risalah Manhaj Ahl Sunnah: An Analysis

Abstract

Makalah ini membicarakan mengenai Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah, sebuah kitab akidah tulisan Abdul Qadir bin Hj. Wangah. Beliau adalah ulama dari Fatani dan lebih dikenali sebagai Baba Dir atau Ayah Dir Sekam dalam kalangan penuntut ilmu dan anak-anak murid beliau. Dalam Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah, Baba Dir mengetengahkan pegangan ulama salaf dan khalaf apabila berdiskusi dan memahami ayat-ayat mutashābihāt terutamanya yang berkaitan dengan zat dan sifat Allah. Beliau membangkitkan kekeliruan yang timbul dalam kalangan masyarakat mengenai pentafsiran ayat-ayat mutashābihāt dalam risalah beliau ini. Oleh itu, makalah ini membincangkan mengenai kaedah-kaedah yang digunakan oleh ulama pada zaman Nabi Muhammad SAW dan selepasnya dalam mentafsir dan memahami ayat mutashābihāt. Selepas Islam mula berkembang di serata dunia, percampuran budaya mula berlaku dan ramai manusia yang bukan Arab mula memeluk Islam. Disebabkan itu, munculnya fahaman-fahaman, pentafsiran yang meragukan dan bertentangan dengan sifat Allah yang suci, yang menyamakan sifat Allah dengan sifat makhluk. Kelompok yang ekstrem seperti mujassimah, mushabbihah dan mu^caṭṭilah mempunyai fahaman yang jauh tersasar daripada landasan yang sepatutnya. Oleh itu, masyarakat awam memerlukan bimbingan dan pentafsiran daripada ulama Ahl al-Sunnah untuk menangkis tafsiran mereka yang salah ini. Sekali gus, ini dilakukan untuk membetulkan fahaman masyarakat awam tentang ayat yang selalu dikelirukan maknanya ini. Makalah ini menggunakan kaedah kualitatif, yang secara spesifiknya menggunakan kaedah analisis kandungan, ke atas kitab Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah. Hasil dapatan daripada kajian ini mendapati ulama Ahl al-Sunnah wa Jama’ah menggunakan kaedah ta’wīl dan tafwīḍ sebagai cara untuk memahami ayat-ayat mutashābihāt. Kaedah ulama Salaf dan Khalaf ini adalah kaedah yang sederhana berbanding pelbagai kaedah yang wujud dalam membincangkan ayat-ayat sifat yang terdapat dalam al-Quran dan al-Sunnah.

This article is about Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah, a theology book written by Abdul Qadir bin Hj.  Wangah, a Fathani’s scholar.  He was well known as Baba Dir or Ayah Dir Sekam among his students. In this book, Baba Dir highlights the manner of the Salaf and Khalaf scholars in discussing and understanding the verses of mutashābihāt especially those related to the Essence and Attributes of Allah SWT. He brought up few confusions that arose among the society regarding the interpretation of mutashābihāt verses. This article discussing on methodologies that were used by Salaf and Khalaf in interpret and understand the verses. These issues arose because of the expanding Islam around the globe and many non-Arabs tribes embrace Islam. Consequently, arose many misinterpretations and extremes schools which compares Allah with His creations. Even there are extreme in handling mutashābihāt verses like mujassimah, mushabbihah dan mucaṭṭilah. Therefore, guidance and right ways are needed from scholars Ahl al-Sunnah to understand these ambiguous verses rightly. Through qualitative content analysis on Risalah Manhaj Ahl al-Sunnah, this article found that most of the Ahl al-Sunnah scholars are using ta’wīl and tafwīḍ methodologies in handling mutashābihāt verses. Their methods are intermediate and acceptable compared to the other methods in interpret obscure verses in the Qur`ān and al-Sunnah.