Pemantapan Pelajar Aliran Syariah di Institusi Pengajian Tinggi Melalui Pengajian Kitab Turath Jawi: Tinjauan Terhadap Pelaksanaan Pengajian Talaqqi di Universiti Sains Islam Malaysia

Authors

  • Syed Salim Syed Shamsuddin Pensyarah Kanan

DOI:

https://doi.org/10.33102/sainsinsani.vol3no1.21

Abstract

This article investigates the role of learning Jawi classical book as one of the important teaching and learning methods in Islamic sciences especially in the study of Islamic Jurisprudence in Malaysia. The method of using the classical Jawi texts has been in place in the Malay Archipelago since a long period of time. However, it is no longer becoming the primary teaching and learning methods nowadays. Thus, this study will look into the effects and significance of learning the classical Jawi texts in understanding the Islamic sciences, particularly the Islamic Jurisprudence. The analysis will also focus on the implementation of learning classical Jawi texts through the talaqqi (face to face) method in several academic faculties at the Universiti Sains Islam Malaysia. For this purpose, descriptive qualitative method is utilized as well as questionnaires and coupled with semi-structured interviews. The study concludes that the learning of classical Jawi texts through talaqqi method is extremely essential in Malaysia specifically to Shariah students. These texts are considered the main sources in the study of Islamic sciences in this region. The understanding of such primary sources in Islamic studies empowers students with well-grounded knowledge before they embark into the study of other modern discipline of knowledge. With such well-grounded knowledge students are able to withstand themselves from other influences which may affect their understanding of their religion. The tradition of studying of classical Jawi texts should be reintroduced to the Malay Muslim communities in Malaysia especially to the students at higher learning institutions in the country.
Keywords: Islamic Turath; Islamic Education; Malay Civilizaton; Pondok System; Jawi Classical Book.

ARTIKEL: Artikel ini meninjau peranan pengajian kitab turath Jawi sebagai satu bentuk kaedah pengajaran dan pembelajaran ilmu-ilmu Islam yang penting terutama kepada pengajian ilmu fiqah di Malaysia. Tradisi pengajian yang menggunakan teks turath Jawi telah lama dipraktikkan di Alam Melayu. Namun begitu, sistem pengajian moden tempatan dilihat kurang memberi penekanan kepada pengambilan teks turath Jawi sebagai teks utama dalam pengajaran dan pembelajaran. Oleh itu, artikel ini cuba melihat kesan dan kepentingan pengajian teks turath Jawi untuk memahami ilmu-ilmu Islam, khususnya ilmu fiqah. Di samping itu, perbincangan artikel ini turut melihat perlaksanaan pengajian talaqqi kitab turath Jawi di beberapa buah fakulti di Universiti Sains Islam Malaysia. Untuk tujuan ini, kaedah kualitatif deskriptif digunapakai di samping soal selidik dan temu bual berstruktur separa. Hasil kajian ini mendapati bahawa pengajian talaqqi kitab turath Jawi merupakan satu kaedah yang sangat penting dalam dunia pendidikan di Malaysia terutama kepada pelajar aliran syariah. Kitab turath Jawi dianggap sebagai sumber utama dalam pengajian ilmu-ilmu Islam di rantau ini. Kefahaman terhadap teks turath Jawi ini dapat memantapkan para pelajar dengan ilmu-ilmu asas Islam yang kukuh sebelum mula mempelajari ilmu-ilmu moden. Dengan itu, mereka dapat mempertahankan diri daripada pelbagai pengaruh luar yang boleh menjejaskan kefahaman mereka terhadap Islam. Tuntasnya, tradisi pengajian kitab-kitab turath Jawi perlu diketengahkan semula dalam masyarakat Melayu di Malaysia khususnya masyarakat kampus di institusi-institusi pengajian tinggi tempatan.
Kata Kunci: Turath Islami; Pendidikan Islam; Tamadun Melayu; Sistem Pondok; Kitab Jawi.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Syed Salim Syed Shamsuddin, Pensyarah Kanan

Fakulti Syariah dan Undang-undang, Universiti Sains Islam Malaysia, Bandar Baru Nilai, Nilai, Negeri Sembilan, Malaysia

References

‘Ali Jum‘ah Muhammad. 2007. Al-Madkhal Ila Dirasat al-Mazahib al-Fiqhiyyah. Cet. 2. Kaherah: Dar al-Salam.
Abd. Raof bin Nurin. 2012. Kepentingan kitab-kitab Jawi/melayu jadi rujukan fatwa. http:// pondoktampin.blogspot.my/2012/05/kepentingan-kitab-kitab-Jawilmelayu.html [14 Disember 2017].
Abdullah bin Muhammad Basmeih. 2013. Tafsir Pimpinan al-Rahman Kepada Pengertian al-Quran 30 Juzuk. Cet.20. Kuala Lumpur: Darulfikir.
Abdullah Ishak. 1990. Islam di Nusantara. Petaling Jaya: al-Rahmaniah.
Abdullah Sulaiman & Syed Muhammad Dawilah al-Edrus. 2012. Kitab Jawi dan karya sains: wacana ketamadunan dan jati diri orang Melayu. Journal of Techno Social 4(2): 89-102.
Arba‘iyah Mohd Noor. 2008. Perkembangan pendidikan Islam di Kelantan. Malaysia Dari Segi Sejarah 36: 68-83.
Daud bin Abdullah Al-Fatani. T.t. Idhah al-Bab Li Murid al-Nikah Bi al-Sawab. Kota Bharu: Cahaya Purnama.
Faizuri Abd. Latif. 2013. Integrasi ilmu dalam kitab Jawi: penelitian penelitian terhadap kitab ‘aqidah al-najin karangan syeikh zainal ‘abidin al-fatani. https://worldconferences.net/journals/wcik/paperwcik/WCIK%20043%20faizuri%20abd%20latif.pdf [14 Disember 2017].
Faudzinaim Hj. Badaruddin. 2012. Peranan kitab Jawi tasawuf sebagai medium transmisi ilmu Islam kepada masyarakat Melayu Nusantara. International Journal of Islamic Thought 1: 19-26.
Hashim Hj. Musa. 2005. Peranan tulisan Jawi dalam perkembangan Islam di Malaysia. Jurnal Pengajian Melayu 16: 86-115.
Hasliza Hassan. 2018. Ilmu tauhid, fizik perkukuh iman. Berita Harian, 12 Mac: 68.
Ibn Khaldun, ‘Abd Rahman. 1993. Muqaddimah. Berut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiah.
Ibn Manzur, Abu al-Fadhl Jamaluddin bin Muhammad. 1990. Lisan al-‘Arab. Cet. 1. Jilid 2. Beirut: Dar al-Sadir.
Ibrahim bin Ismail. 2007. Syarh Ta‘lim al-Muta‘allim. Cet. 1. Jakarta: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Kamus Dewan. 2002. Ed. 2. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Majlis Agama Islam Selangor. 2003. Enakmen Pentadbiran Agama Islam Negeri Selangor No. 1 2003.
Masyhurah Mohamad Rawi, Harun Baharudin, Maimun Aqsha Lubis & Siti Aisyah Romli. 2015. Institusi pondok dalam sistem pendidikan Islam di Malaysia. Proceeding the 7th International Workshop and Conference of Asean Studies on Islamic and Arabic Education and Civilization (POLTAN-UKM-POLIMED). Anjuran Politeknik Tanjung Balai, Politeknik Negeri Medan dan Universiti Kebangsaan Malaysia. Politeknik Tanjung Balai Sumatera Utara Indonesia, 3 Jun.
Muhammad ‘Awwamah. 2013. Ma‘alim Irsyadiyyah Li Sina‘at Talib al-‘Ilm. Jeddah: Dar al-Minhaj.
Muhammad Idris Abdul Rauf al-Marbawi. 1354H. Kamus Idris al-Marbawi. Cet. 4. Kaherah: Mustafa al-Babiy al-Halabiy wa Auladuh.
Nur Sa‘adah. 2015. Implementasi sistem pembelajaran kitab kuning di madrasah diniyah islam salafiyah jabalkat sambijajar sumbergempol tulungagung. Disertasi Sarjana Muda. Fakultas Tarbiyah dan Ilmu Keguruan Institut Agama Islam Negeri (Iain) Tulungagung.
Pusat Pengajian Teras. 2018. http://ppt.usim.edu.my/ [13 Februari 2018].
Siti Badriyah Haji Mohamad Yusof & Exzayrani Sulaiman. 2015. Sikap generasi muda terhadap tulisan Jawi: kajian kes pelajar university Brunei Darussalam. Southeast Asia: A Multidisciplinary Journal 15: 8-16.
Unit Khazanah Ilmu Turath. 2018. https://www.facebook.com/UKITdiUSIM/ [13 Februari 2018].
Universiti Sains Islam Malaysia. 2018. http://www.usim.edu.my/ms/ [13 Februari 2018]. Wan Kamal Nadzif bin Wan Jamil. 2013. Bangsa Melayu dan orang Jawi menurut kitab turath Arab. Prosiding Seminar Penyelidikan Pemikiran dan Kepimpinan Melayu 2013. Anjuran Institut Pemikiran dan Kepimpinan Melayu (IMPAK), Universiti Teknologi MARA. Anjung Sri Budiman UiTM Shah Alam, 11 April. Wan Mohd Shaghir Abdullah. 2010. Al-bahr al-wafi: kitab fiqh terbaik penerangan ilmu fiqh yang jelas dan gaya bahasa mudah difahami. http://khazanahfathaniyah.blogspot.my/2010/03/cetakan-ulangan-terbaharu-kitab-al-bahr.html [15 Oktober 2017]. Zulkefli bin Aini, Ahmad Irdha Mokhtar & Mohamad Zulkifli Abdul Ghani. 2015. Mesej dakwah dari istana: tinjauan terhadap kitab Jawi ilmu tauhid karangan al-marhum Sultan Alauddin Shah Ibn al-marhum Raja Musa (mangkat 1357H/1938M). Kertas kerja Nadwah Ulama Nusantara VI. Anjuran bersama Jabatan Pengajian Arab dan Tamadun Islam, Fakulti Pengajian Islam, Universiti Kebangsaan Malaysia dengan Lembaga Masjid Negeri Sembilan, Majlis Agama Islam Negeri Sembilan. Klana Resort Seremban, 9-10 Jun.

Published

2018-09-03
CITATION
DOI: 10.33102/sainsinsani.vol3no1.21
Published: 2018-09-03
033 OJS add phone number field

How to Cite

Syed Shamsuddin, S. S. (2018). Pemantapan Pelajar Aliran Syariah di Institusi Pengajian Tinggi Melalui Pengajian Kitab Turath Jawi: Tinjauan Terhadap Pelaksanaan Pengajian Talaqqi di Universiti Sains Islam Malaysia. Sains Insani, 3(1), 27-37. https://doi.org/10.33102/sainsinsani.vol3no1.21
سرور مجازی ایران Decentralized Exchange